Zaprzeczenie ojcostwa to instytucja prawna, która pozwala na obalenie domniemania, że mężem matki dziecka jest ojciec tego dziecka. Zgodnie z kodeksem rodzinnym i opiekuńczym (k.r.o.), to właśnie mąż matki uznawany jest automatycznie za ojca dziecka, jeśli urodziło się ono w czasie trwania małżeństwa lub w ciągu 300 dni od jego ustania lub unieważnienia. Co jednak w sytuacji, gdy biologicznym ojcem dziecka jest inny mężczyzna? Wtedy można wszcząć postępowanie o zaprzeczenie ojcostwa.
Kiedy można zaprzeczyć ojcostwu?
Zgodnie z art. 62 § 1 k.r.o., jeżeli dziecko urodziło się w czasie trwania małżeństwa albo przed upływem 300 dni od jego ustania lub unieważnienia, domniemywa się, że pochodzi ono od męża matki. To domniemanie można jednak obalić w drodze powództwa o zaprzeczenie ojcostwa.
Kodeks rodzinny i opiekuńczy w art. 63–69 wskazuje osoby uprawnione do wniesienia pozwu o zaprzeczenie ojcostwa:
- mąż matki (domniemany ojciec) – może wnieść powództwo w terminie roku od dnia, w którym dowiedział się, że dziecko od niego nie pochodzi, nie później jednak niż do dnia osiągnięcia przez dziecko pełnoletności.
- matka dziecka – może wnieść powództwo w terminie roku od dnia, w którym dowiedziała się, że dziecko nie pochodzi od jej męża, nie później jednak niż do dnia osiągnięcia przez dziecko pełnoletności.
- dziecko, po osiągnięciu pełnoletności – może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa w ciągu roku od dnia, w którym dowiedziało się, że nie pochodzi od męża swojej matki. Jeżeli dziecko dowiedziało się o tej okoliczności przed dniem osiągnięcia pełnoletności, termin do wytoczenia powództwa biegnie od dnia osiągnięcia pełnoletności;
- prokurator – może wytoczyć powództwo w każdym czasie, jeżeli wymaga tego dobro dziecka lub ochrona interesu społecznego. Nie musi on przestrzegać terminów do wytoczenia powództwa jakie wiążą matkę, męża matki i dziecko. Podkreślić należy, iż prokurator nie ma obowiązku podjęcia czynności w takowej sprawie.
Jak wygląda procedura sądowa?
Proces o zaprzeczenie ojcostwa odbywa się przed sądem rodzinnym. W postępowaniu tym istotne znaczenie mają dowody, takie jak:
-badania DNA (najczęstszy i najpewniejszy dowód),
– zeznania świadków,
-dokumentacja medyczna (np. dotycząca niepłodności),
-inne dowody wskazujące na brak biologicznego pokrewieństwa.
Sąd po przeanalizowaniu wszystkich dowodów może wydać wyrok zaprzeczający ojcostwu, co oznacza, że dany mężczyzna przestaje być w świetle prawa ojcem dziecka – tym samym ustaje jego obowiązek alimentacyjny.
Skutki zaprzeczenia ojcostwa
Po prawomocnym wyroku zaprzeczającym ojcostwo:
- mężczyzna traci status ojca dziecka,
- ustaje jego obowiązek alimentacyjny względem dziecka,
- dziecko traci prawa dziedziczenia po dotychczasowym ojcu i jego rodzinie
- możliwe jest ustalenie ojcostwa biologicznego ojca.
Warto dodać, że zaprzeczenie ojcostwa nie wpływa na uczucia i relacje rodzinne – choć z prawnego punktu widzenia więzi zostają zerwane, w praktyce wiele zależy od indywidualnych decyzji i relacji między stronami.
Podsumowanie
Zaprzeczenie ojcostwa to poważna decyzja prawna i emocjonalna. Choć polskie prawo daje możliwość zakwestionowania ojcostwa w określonych przypadkach i terminach, każdorazowo wymaga to postępowania sądowego i przedstawienia odpowiednich dowodów.
Masz problem ze sprawą o zaprzeczenie ojcostwa?
Skontaktuj się z Kancelarią Adwokat Agaty Rebeczko w Poznaniu
tel. 697-322-500
